10. عصب واگ (Vagus nerve)

نکات ضروری عصب عصب واگ (X)

*عصب حسی، حرکتی و پاراسمپاتیکی است.

*طویل­ ترین عصب مغزی است (از ناحیه گردن و قفسه سینه عبور کرده، وارد شکم می­ شود).

*هسته حرکتی عصب، قسمتی از هسته آمبیگوس است و الیاف حرکتی آن به عضلات حلق (به جز استیلوفارنژیوس)، عضله کریکوتیروئید و عضلات مخطط مری می­ رود.

*هسته پاراسمپاتیک آن، هسته پشتی واگ است و الیاف پاراسمپاتیکی آن به عضلات احشایی، غدد احشایی قفسه سینه و شکم تا خم کولیک چپ می­ رود.

*آکسون نورون­ های این دو هسته از شیار خلفی-طرفی بصل النخاع خارج می­ شوند.

*مبدا حسی این عصب گانگلیون­ های فوقانی و تحتانی هستند که در طول عصب و به ترتیب در سوراخ ژوگولار و پایین سوراخ قرار دارند.

*گانگلیون فوقانی (گانگلیون ژوگولار) جایگاه نورون­ های حس عمومی سوماتیک است. دندریت این نورون­ ها به سخت­شامه حفره کرانیال خلفی، ریشه لاله گوش، مجرای گوش خارجی، پرده صماخ، حلق و حنجره می­روند اما آکسون آن­ها به هسته نخاعی عصب تری­ژمینال می­ روند.

*گانگلیون تحتانی جایگاه نورون ­های حس چشایی و حس احشایی عمومی است. دندریت این نورون­ ها به نای، حنجره، مری، جوانه­ های چشایی اپی­گلوت، جسم آئورتی، قوس آئورت، احشاء قفسه سینه و شکم ختم می ­شوند اما آکسون آن­ها به هسته منزوی می­ روند.

مسیر عصب در گردن: از طریق سوراخ ژوگولار از جمجمه خارج شده و وارد غلاف کاروتید می­ شود. در قسمت فوقانی مسیر در عقب و بین ورید ژوگولار داخلی و شریان کاروتید داخلی قرار دارد اما در قسمت تحتانی مسیرش در عقب و بین ورید ژوگولار داخلی و شریان کاروتید مشترک قرار می ­گیرد. در قاعده گردن از غلاف کاروتید خارج شده و در سمت راست از جلوی اولین قسمت شریان ساب­کلاوین و در سمت چپ از بین شریان کاروتید مشترک و ساب­کلاوین عبور کرده و وارد قفسه سینه می ­شود.